نظامی به سال ۵۳۰ یا ۵۴۰ هجری در گنجه متولد شد
پدر او یوسف بوده و مادرش رئیسه نام داشت
وی خیلی زود یتیم شد و از ابتدا توسط دایی مادرش بزرگ شد
و تحت حمایت وی تحصیل نمود
نظامی را بی شک باید در شمار استادان مسلم زبان و شعر فارسی دانست
اگرچه داستان سرایی در زبان فارسی به وسیله نظامی شروع نشده است
لیکن تنها شاعری که تا پایان قرن ششم هجری توانست
شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند نظامی است
نظامی از شاعران معاصر خود تنها با خاقانی ارتباط داشت
و بعد از فوت آن استاد در مرثیه او گفت:
همی گفتم که خاقانی دریغا گوی من باشد
دریغا من شدم آخر دریغا گوی خاقانی
نظامی با زنی که امیر در بند او را تحفه فرستاده بود ازدواج کرد
و او را عاشقانه دوست می داشت
مثنوی خسرو و شیرین را متاثر از دوران خوش زندگی با همسرش می داند
که در جوانی چشم از جهان فرو بست
حاصل این وصلت پسری بنام محمد است

(Read more)
